Uluslararası Hukuk II Yargıtay Kararı | Hukuk Fakültesi | Hasan Kalyoncu Üniversitesi

HUKUK FAKÜLTESİ

Uluslararası Hukuk II Yargıtay Kararı

Uluslararası Hukuk II Yargıtay Kararı

İNDİRMEK İÇİN : /Dosyalar/files/Yarg%c4%b1tay%20Ba%c4%9f%c4%b1%c5%9f%c4%b1kl%c4%b1k.docx

T.C. YARGITAY
 
4.Hukuk Dairesi
Esas:  1985/9446
Karar: 1986/2437
Karar Tarihi: 31.01.1986
 
 
TRAFİK KAZASINDAN DOĞMA TAZMİNAT DAVASI – MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT – DAVALININ DİPLOMATİK BAĞIŞLILIK VE AYRICAKLARDAN YARARLANMASI – AJANIN ŞAHSININ VEYA KONUTUNUN DOKUNULMAZLIĞININ İHLAL EDİLEMEMESİ GEREĞİ
 
ÖZET: Sıfatı ve maddi olayın niteliği itibariye, davalı Tebligat Tüzüğünün 45. maddesi hükmünce Türkiye'de kendisine tebligat yapılamayacak kişidir. Özel Hukuk ilişkilerinden doğan ve yargı muafiyeti tanımayan uyuşmazlıklarda dahi, yabancı devletin diplomatik temsilcilerine yapılacak tebliğlerde, Tebligat Tüzüğü'nün 45 maddesinde belirtilen usullere uyulması, tebliğle ilgili evrakın ve bu konudaki yazıların doğrudan Dışişleri bakanlığına iletilmek üzere Adelet Bakanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
 
 
(1086 S. K. m. 38, 39, 417)
 
Dava: Taraflar arasındaki trafik kazasından doğma tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı toplam 484.627,50 lira maddi ve manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazla isteğin reddine ilişkin hükmün süresi içinde davacılar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşuldu:
   
Karar: 1 – Davacılar, 1979 doğumlu küçük kızları (F.)'ya, davalının tam kusurlu olarak çarpıp yaralanmasına sebebiyet verdiğini ileri sürerek,fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, maddi ve manevi tazminatın ödetilmesini talep ve dava etmişlerdir.
   
Mahkemece 4/8 kusurlu olduğu belirlenen davalının, maddi ve manevi tazminat ödemesine karar verilmiştir.
   
Maddi olayda, sorun davalının sıfatından doğmaktadır. Davalı, (T.) Büyükelçiliğinde ateşe olup, diplomatik bağışlılık ve ayrıcaklardan yararlanmaktadır. Bu niteliği itibariyle, Türkiye'de kendisine tebligat yapılabilecek ve ayrıca Türk Medeni yargısına tabi tutulabilecek midir?
   
Hüküm her ne kadar davacı tarafından  temyiz edilmiş ise de, durumun kamu yararını ilgilendirmesi nedeniyle, bu yönlerin re'sen gözönünde tutulması zorunluluğu doğmuştur.
   
Dava edilen, diplomatik ajanın "şahsı olup", "Yabancı Devlet" değildir. Bu nedenle 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Yasa'nın 33. maddesinin davalı hakkında uygulama kabiliyeti bulunmamaktadır.
   
Diğer taraftan, 3042 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve Bakanlar Kurulunun 6.11.1984 günlü kararnamesi ile katılmamız kararlaştırılan 18 Nisan 1961 tarihli Diplomatakik İlişkiler Hakkında Viyana sözleşmesi'ni 31. maddesini 1. fıkrasının a, b ve c bentleri uyarınca; diplomatik ajan, özel bir taşınmaz ile ilgili aynı bir hak davası, özel kişi olarak vasiyeti tenfiz memuru, miras idarecisi, mirasçı veya vasiyet olunan kişi sıfatıyla mirasa ilişkin bir dava, resmi görevi dışında icra ettiği bir mesleki veya ticari faaliyet ile ilgili dava dışında kabul eden Devletin medeni ve idari yargısından bağışıktır. Aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca yukarıda sayılan a, b ve c bentlerinde öngörülen istisnalar dışında, bir diplomatik ajan hakkında hiç bir icra önlemi alınamaz. Söz konusu, a, b ve c bentlerinde belirtilen durumlarda dahi ajanın şahsının veya konutunun dokunulmazlığı ihlal edilemez.
   
Bundan ayrı olarak, sıfatı ve maddi olayın niteliği itibariye, davalı Tebligat Tüzüğünün 45. maddesi hükmünce Türkiye'de kendisine tebligat yapılamayacak kişidir. Özel Hukuk ilişkilerinden doğan ve yargı muafiyeti tanımayan uyuşmazlıklarda dahi, yabancı devletin diplomatik temsilcilerine yapılacak tebliğlerde, Tebligat Tüzüğü'nün 45 maddesinde belirtilen usullere uyulması, tebliğle ilgili evrakın ve bu konudaki yazıların doğrudan Dışişleri bakanlığına iletilmek üzere Adelet Bakanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
   
Bu durumda davalının Türkiye'de yargılanabilmesi için koşul, Viyana sözleşmesinin 32. maddesi gereğine, yargı bağışıklığının gönderen Devlet tarafından açıkça kaldırılmasıdır. Davalının diplomatik bağışıklık ve ayrıcalıklardan yararlandığı Dışişleri Bakanlığı karşılık yazısında belirtilmiştir. Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin yazılı biçimde hüküm oluşturulması usul ve yasaya aykırıdır.
   
2 – Kabulü biçimi yönünden, davalı yargılama avukatla temsil edilmediği halde, reddedilen bölümler hakkında, yararına avukatlık ücretine hükmedilmesi bozma nedenidir.
   
Sonuç:  Temyiz olunan hükmün yukarıda 1 ve 2 numaralı bentlerde gösterilen nedenlerle BOZULMASINA 31.1.1986 gününde  oybirliği ile  karar verildi.